Uitzettingen van het project:
De vissen die wij met het project Rijnlands boezem zuid hebben uitgezet zijn allemaal aangekocht via de OVB. De kwekerij is later overgegaan in viskweekcentrum Valkenswaard met eigenaar dhr. Van Mechelen.
2003: de daadwerkelijke start van het project.
Uiteraard waren we nu perfect voorbereid met twee grote waterbakken van 500 Liter inhoud en twee fotoplanken. Rond deze periode was het vooral moeite doen om überhaupt aan de spiegels te komen. Om ons project op een goede manier op te starten hebben we dat jaar op 2 verschillende dagen karpertjes uitgezet. Op 16 Oktober 2003 kregen we een levering van 500 kg grotere Duitse spiegelkarpers via de OVB. Het waren vrijwel allemaal kale vissen met weinig beschubbing en een gewicht rond 4-5 pond. Vooral deze uitzetting zorgt nog regelmatig voor problemen bij terugherkenning na een melding. Ze lijken allemaal op elkaar en als de kleine verschillen in beschubbing niet goed tot zijn recht komen op terugvangfoto’s dan zijn ze niet terug te herkennen.
Feit blijft echter dat er vrijwel geen spiegels meer zwommen op Rijnlands boezem en als we zo’n kale vis vangen dan is hij vrijwel zeker afkomstig van het project.
Op 27 Oktober 2003 volgde nog een tweede uitzetting van ruim 750 kg, dit keer verspreid over 3 uitzetplekken. Het ging hier om een uitzetting van zogenaamde Valkenswaardspiegeltjes. Na de levering waren we toch enigzins teleurgesteld, we kregen weliswaar de 750 kg die we hadden besteld maar het bleek een mix van kale Duitse vissen en Valkenswaardspiegels. Zo’n 25% van de uitzetting bestond uit Valkenswaardspiegeltjes met een mooie beschubbing. Achteraf gezien bleek 3 uitzetpunten toch een hoop geregel: drie fotografen, drie fotoplanken, drie uitzetploegen en de vrachtwagen van de OVB moest langs drie stekken rijden… Vanaf dat moment hebben we besloten dat we maximal twee uitzetplekken en 500 kg spiegelkarper op een dag zouden uitzetten. Uiteindelijk hebben we dat jaar 489 spiegelkarpers (1250 kg) uitgezet op drie uitzetplekken: recreatiegebied Vlietland, de Oude Rijn bij Koudekerk aan de Rijn en in de Doeshaven bij Leiderdorp.
2004: ook dat jaar weer twee uitzetdagen, een levering van mooi beschubte Valkenswaardvissen voor de uitzetploeg bij de Zegerplas (HSV Alphen) en een kleinere partij voor de put van Menten, een afgesloten plas waarop een flinke karpersterfte had plaatsgevonden in het voorjaar van 2004. De geleverde vissen waren zonder uitzondering van het Valkenswaardtype met een prachtige tekening en ook over het formaat waren we zeer te spreken ruim 1 kg per stuk of zelfs nog iets groter. Uiteindelijk hebben we 57 stuks uitgezet op de put van Menten en 152 stuks op de Zegerplas bij Alphen aan de Rijn.
Enkele weken later kregen we een levering van circa 500 kg Franse vissen afkomstig van een afvissing van Lac de Villedon. Als uitzetpunten hadden we dit keer gekozen voor een punt dichtbij de Leidse binnenstad (De Vink) en opnieuw recreatiegebied Vlietland. Wat mij vooral is bijgebleven van deze uitzetting waren de frisse, zeg maar gerust koude omstandigheden. We kregen pas laat in de middag de vissen geleverd en bij het fotograferen van de laatste exemplaren was de zon verdwenen en koelde het enorm af. Met name het laatste half uur was gewoon afzien, iedereen had enorm koude handen na afloop. Aan het eind van de uitzetdag was ons foto-archief met 253 Franse visjes uitgebreid.
2005: een uitzetting die me niet bijzonder is bijgebleven waarschijnlijk ook vanwege de matige kwaliteit van de levering. Voor het eerst dat jaar 1 uitzetdag waarbij we wel gebruik hebben gemaakt van twee uitzetpunten: De Zijl vlakbij de Kagerplassen (feitelijk bij het begin van de Kagerplassen) en wederom Vlietland. Oplettende lezers vragen zich nu misschien af waarom opnieuw Vlietland? De exacte reden is bij de meeste mensen wel bekend maar wellicht toch goed om dat nog even nader toe te lichten. Toen we destijds bezig waren met het opzetten van het project zijn we ook in contact gekomen met de Federatie Zuidwest Nederland en de visstandbeheercommissie Vlietland. Zij liepen ook met plannen rond voor een aantal spiegelkarperuitzettingen op recreatiegebied Vlietland. We zijn toen tot een akkoord gekomen na tussenkomst van Ap de Wit, secretaris van VBC Rijnlands boezem. De federatie zou 5 karperuitzettingen sponsoren voor ons project zolang deze maar zouden plaatsvinden op recreatiegebied Vlietland. We hebben nog wel een poging gedaan of het niet wellicht ook op het Valkenburgse meer mocht, helaas zonder succes. Niet dat we hierover teleurgesteld waren het was immers fantastisch dat we 5 uitzettingen mochten onderbrengen in ons project.
Zoals reeds aangegeven: de levering viel tegen wat betreft de kwaliteit. De oogst op de vijvers in Oost-Duitsland was flink tegengevallen wat betreft Valkenswaardvisjes en viskwekerij Valkenswaard had flink wat vis bij moeten kopen om aan de leveringen van de verschillende spiegelkarperprojecten te kunnen voldoen. We kregen weer een mix van kale Duitse consumptievissen en Valkenswaardspiegeltjes, amper 10% van de visjes was te herkennen als een Valkenswaardvisje met een mooie beschubbing. Wederom dus een uitzetting met veel look-a-likes, uiteindelijk hebben we dat jaar 314 spiegelkarpertjes uitgezet, netjes verdeeld over Vlietland en De Zijl.
2006: wat mij betreft de kroon op ons project, wat een uitzetting! Net zoals het vorige jaar hadden we een aanvraag ingediend voor 500 kg spiegelkarper van het type Valkenswaard. In werkelijkheid ging het hier om nakomelingen van een kruising van een Villedonspiegel met een Valkenswaardspiegel. Viskwekerij Valkenswaard was hiertoe overgegaan omdat het uitvalpercentage van het 100% Valkenswaardbroed toch aan de hoge kant bleek te zijn. Ook zaten er bij vorige leveringen meerdere Valkenswaardvisjes bij met zogenaamde klapstaartjes, na het inkruisen van een ander ras ben ik deze afwijking niet meer tegengekomen. Toen de visjes werden geleverd was ik direct enthousiast wat een plaatjes, nauwelijks een kale vis erbij en ruim 25% van de visjes bestond uit volschubachtige karpertjes. Ook de overige vissen hadden een prachtige tekening. Wel waren de vissen wat aan de kleine kant, het grootste gedeelte schat ik tussen de 750 gram en de kilogrens. Nogal wat vissers die deze middag hielpen bij het uitzetten waren nogal sceptisch en de visjes werden toch vooral als snoekenvoertjes gezien. “Snoekenvoer”, “zonde van het geld” en soortgelijke geluiden heb ik die middag iets te vaak gehoord.
Ik was zelf niet zo bang dat deze uitzetting op een fiasco zou uitdraaien, er zal best wel een karpertje gegrepen zijn door een snoek maar met een dergelijke uitzetting zet je ook een flink aantal vissen uit. Als een snoek dat zo’n flinke hap heeft verwerkt dan duurt het wel weer een tijd voordat zo’n grote snoek weer op jacht gaat. Ondertussen heeft de rest van vissen een veilig heenkomen gevonden en zo kan uiteindelijk toch een groter aantal visjes uitgroeien tot een grote spiegelkarper. Ik heb tijdens het uitzetten als voorspeld dat dit een zeer succesvolle uitzetting zou worden en gezien de terugmeldingen van de afgelopen 2 jaar begin ik meer en meer gelijk te krijgen. Uiteindelijk hebben we dat jaar een berg vis uitgezet: 514 stuks netjes verdeeld over de twee uitzetpunten. Exact 250 stuks op De Leede vlakbij de Kagerplassen (uitzetting HSV De Leede) en 264 stuks op Vlietland.
2007: deze uitzetting zou ik bijna een kopie willen noemen van 2006. De geleverde visjes waren iets groter t.o.v. 2006 en het ging wederom om een kruising Villedon-Valkenswaard. Als ik tegenwoordig terugmeldingen ontvang dan zie ik gelijk dat het om een vis gaat uit 2006-2007. Volgens mij zijn de visjes van deze uitzetting ook afkomstig van dezelfde kweek. De lichting 2007 heeft alleen een jaartje langer mogen rondzwemmen op de kweekvijvers in Oost-Duitsland. Wellicht dat deze visjes in eerste instantie op dichtbevolkte vijvers hebben gezwommen en dat ze na de afvissing 2006 zijn verdeeld over de vrijgekomen kweekvijvers. Exact weten doe ik het uiteraard niet maar het lijkt me onmogelijk om twee jaar achter elkaar met een identieke levering te komen op een andere manier. De visjes waren in 2007 dus wat groter ruim 1 kg per stuk en ook zaten er wat meer kale vissen tussen (Duitse consumptievis bijgemengd om aan de leveringen te kunnen voldoen). Dat zien we dan ook terug in het aantal vissen dat we hebben uitgezet: 274 stuks t.o.v. 514 stuks het jaar ervoor. In 2007 hebben we voor het laatst spiegeltjes uitgezet op Vlietland: 145 stuks en de overige vissen zijn uitgezet op de Wijde Aa: 129 stuks.
2008: voorlopig de laatste uitzetting van ons project. Over de levering 2008 ben ik ook zeer tevreden, qua beschubbing zagen de vissen er weer anders uit t.o.v. 2006-2007. Met name dat laatste sterkt me in de overtuiging dat het in 2006-2007 ging om dezelfde kweek. In 2008 dus weer een unieke uitzetting met allemaal stevige vissen ruim 1kg+. Wel weer wat meer kalere vissen er tussen maar de meeste hebben toch 1 of meerdere unieke schubben op de flank die broodnodig zijn voor een succesvolle terugherkenning. Dat de vissen flink aan de maat zijn zien we dan ook terug in het aantal gefotografeerde vissen: 95 stuks op de Koppoel (Kagerplassen) en exact 100 stuks op de Rijndijk te Leiden.
Toekomst: het projectteam wil in de toekomst nog wel initiatieven opstarten om het huidige opgebouwde bestand te onderhouden door middel van een uitzetting om de 5 jaar of iets dergelijks. De discussie moet nog worden opgestart met de verschillende hengelsportverenigingen. Wellicht dat we in de toekomst een potje kunnen opbouwen uit de opbrengsten voor de karpervergunning en de opbrengst van de jaarlijkse spiegelkarperavond? Vooral de laatste jaren bleek het moeilijker om aan genoeg vrijwilligers te komen voor de uitzettingen. Een adempauze van enkele jaren is daarom op zich niet verkeerd. Als we over een paar jaar weer eens wat spiegels willen uitzetten dan zal het weer een stuk gemakkelijker blijken om vrijwilligers te werven. Tot die tijd staan de fotoplanken nog te wachten bij mij op de zolder.
Guus met voorlopig de laatste
Guus van Doorn
